Mở đầu tháng 8 sẽ là một bài viết về chuyện học ngoại ngữ, cụ thể là những điều mình học được/ rút ra được từ việc tự học tiếng Hàn sau một năm.

Học một ngoại ngữ mới hoá ra là nó như thế này

Trước giờ có rất nhiều bạn hỏi mình học tiếng Nhật từ đầu, học tiếng Anh từ đầu như thế nào. Mình không thể trả lời được câu hỏi này, vì cả hai ngôn ngữ trên mình đã đều tiếp xúc từ hồi bé, theo một cách thụ động. Sang Nhật nên được cho đi học trường tiểu học Nhật nên phải học tiếng Nhật. Về Việt Nam học tiếp lớp 4 thì phải học ngoại ngữ thứ nhất là tiếng Anh.

Chỉ khi bắt đầu học tiếng Hàn, thì mình mới dần hiểu được cảm giác, những khó khăn nhất định khi học một ngoại ngữ mới nó như thế nào. Nó bao gồm việc nên bắt đầu từ đâu, chọn tài liệu học nào, xây dựng lộ trình học như thế nào,… Thế nên, nếu lần tới bạn có hỏi mình học tiếng Hàn từ đầu như thế nào, thì có lẽ mình sẽ trả lời được.

Giai đoạn “động lực tràn trề” và giai đoạn “khựng lại”

Thời điểm lúc mới bắt đầu học tiếng Hàn, mình cảm thấy rất hào hứng và trong đầu luôn nghĩ đến việc học tiếng Hàn chăm chỉ mỗi ngày. Mình gọi đây là giai đoạn “động lực tràn trề”, hay là giai đoạn “nhiệt huyết”, khi mà việc học ngoại ngữ chủ yếu dựa vào động lực. Nói chung thì mọi việc luôn bắt đầu như vậy, không chỉ trong việc học ngoại ngữ mà còn là trong nhiều việc làm khác, như học piano, hay là làm blog, vlog chẳng hạng. Ai cũng sẽ luôn cảm thấy hào hứng ngay từ trước khi bắt đầu, và hiển nhiên, đây là một sự khởi đầu tốt.

Nhưng khi học được hơn một tháng, bỗng dưng mình cảm thấy bị tắc. Tắc là bởi vì tự dưng thấy nội dung học nó trở nên khó hơn, rồi cũng hay quên nhiều. Thêm vào đó, những yếu tố bên ngoài tác động vào, ví dụ như vào thời điểm đó mình bắt đầu học thạc sĩ full-time nên phải thay đổi nhịp sống sinh hoạt, thế là tiếng Hàn bị bỏ bê trong khoảng 2-3 tuần. Mình gọi đây là giai đoạn “khựng lại”.

Động lực là điểm tựa ban đầu, nhưng về lâu dài thói quen mới là thứ quan trọng

Việc bị tắc trong học ngoại ngữ sẽ dẫn đến nhiều hệ quả khác nhau. Nó có thể dẫn đến giai đoạn “thất vọng”, khi mà bản thân cảm thấy việc học ngoại ngữ vài tháng nay không hiệu quả, và bạn đổ lỗi cho chính bản thân, rằng mình là một người không có năng khiếu học ngoại ngữ. Kết quả là bạn bỏ cuộc.

Còn mình, mặc dù cũng đã trải qua giai đoạn “khựng lại”, nhưng nhờ có một tư duy tích cực trong việc học ngoại ngữ mà mình không bị rơi vào giai đoạn “thất vọng”. Mình cũng nhận ra rằng mặc dù động lực là tiền để để bắt đầu một việc gì đó, nhưng về lâu dài nó lại không đem lại hiệu quả cao. Động lực không đáng tin cậy vì nó dựa trên việc ta cảm thấy như thế nào, mà cảm xúc cá nhân thì thường liên tục thay đổi và khó đoán.

Thế nên, sau giai đoạn “khựng lại”, mình áp dụng chiến lược thói quen nhỏ mà bản thân vẫn luôn sử dụng bấy lâu nay cho một số việc như thiền, viết nhật ký,… và nó đã giúp mình duy trì được việc học và sử dụng tiếng Hàn trong cuộc sống hàng ngày.

Tóm lại, thời gian đầu bạn hoàn toàn có thể dựa vào động lực để học ngoại ngữ, nhưng đồng thời, hãy cố gắng xây dựng một thói quen nhỏ để đến một lúc nào đó, bạn có thể biến việc học ngoại ngữ thành một thói quen và duy trì được liên tục mà không bị ảnh hưởng bởi cảm xúc cá nhân.

Cân bằng giữa quá trình học và mục tiêu lớn (progress vs goal)

Quá trình học mà mình muốn nói ở đây chính là thói quen nhỏ mà mình đã đặt ra cho việc học tiếng Hàn, và mình gọi đây là “Small Step”.

Bất kì ai cũng đều có một mục tiêu nhất định cho việc học ngoại ngữ. Đối với mình, mục tiêu học tiếng Hàn là để sau này có thể giao tiếp nói chuyện với bạn Hàn, hay là để có thể nghe hiểu được khi xem phim Kdrama,… Từ mục tiêu lớn đó, mình lại chia thành các mục tiêu nhỏ tương ứng theo năm, tháng, tuần, hoặc ngày. Ví dụ mình đặt mục tiêu nhỏ là đến hết hè là phải hoàn thành toàn bộ mẫu ngữ pháp trên Lingodeer, và mình tạo ra thói quen nhỏ tương ứng đó là học Lingodeer ít nhất 10XP mỗi ngày.

Lợi ích của việc tạo thói quen nhỏ và đi từng bước một, là nó giúp mình duy trì việc học tiếng Hàn đều đặn, đồng thời giúp bản thân cảm nhận được rằng “mình thật sự đang tiến bộ hàng ngày, dù chỉ là 1%”.

Tuy nhiên, có một cái bẫy mà mình nhận ra ở đây, đó là nếu chỉ tập trung vào việc hoàn thành dần dần các bước đi nhỏ, mình lại quên mất cái mục tiêu lớn ban đầu là gì. Có một dạo mình liên tục học đều đặn 10XP mỗi ngày trên Lingodeer trong khoảng 2 tháng, nhưng lại cảm thấy mọi thứ cứ đi vào đầu rồi lại trôi ra một cách rất nhanh chóng. Và mình cũng nhận ra bản thân rất hiếm khi dành thời gian để xác nhận lại quá trình học của bản thân, mà cứ chỉ tập trung vào việc hoàn thành 10XP. Rút kinh nghiệm, sau vài tuần mình lại dành một ngày để kiểm tra lại quá trình học, đem đối chiếu với mục tiêu đã đề ra xem mình hiện tại đang còn cách xa mục tiêu bao lâu.

Hôm qua vừa mới up cái vlog “mới mẻ” đầu tháng 8, chia sẻ về chuyện học ngoại ngữ. Bạn nào rảnh thì xem nhé.

Stay focused, be present,

Kira