Đã bao giờ bạn nghe đến hai cụm từ “fixed mindset” (tư duy cố định) và “growth mindset” (tư duy phát triển)? Trong chương 6, tiến sĩ Heidi Grant đã đưa ra kết luận rằng, những người có tư duy phát triển sẽ thành công hơn những người mang trong mình tư duy cố định.
Trong cuốn sách “MINDSET: The New Psychology of Success” (Tâm lý học thành công), tác giả Carols Dweck, giáo sư ngành tâm lý học của trường đại học Stanford, đã giải thích cụ thể về hai loại hình tư duy này, đồng thời chỉ ra rằng những khác biệt về hành vi, đặc biệt là trong suy nghĩ và tư duy có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến những việc ta đang làm.
Tư duy cố định (Fixed mindset) – tin rằng khả năng, phẩm chất và đặc điểm của một người là cố định và không thể phát triển hơn nữa theo thời gian. Những người có tư duy cố định thường sẽ đổ lỗi cho năng lực của bản thân mỗi khi thất bại. “Nếu như cái này khó, chứng tỏ là mình không có năng lực để làm điều này”.
Tư duy phát triển (Growth mindset) – tin rằng ta có thể học hỏi và cải thiện các khả năng và năng lực thông qua sự nỗ lực và vượt qua thất bại. Khi gặp phải khó khăn hay thất bại, những người có tư duy phát triển sẽ có xu hướng cho rằng lỗi là do bản thân chưa cố gắng hết sức, áp dụng chiến lược chưa phù hợp, chưa lên kế hoạch cụ thể,…
Mình lấy một ví dụ điển hình, đó là việc học ngoại ngữ. Nếu bạn cảm thấy việc học ngoại ngữ không có tiến triển, gặp người nước ngoài không nói được câu nào, rồi tự trách bản thân là “mình chẳng có năng lực học ngoại ngữ gì cả”, thì có thể bạn là người có tư duy cố định. Ngược lại, dù ngoại ngữ của bạn bập bẹ, nhưng bạn không sợ sai, bạn cứ try, đồng thời bạn có niềm tin rằng ngoại ngữ của mình sẽ cải thiện được theo thời gian và bạn chăm chỉ học tập, thì bạn là người có tư duy phát triển.
Rõ ràng, tư duy phát triển chính là chìa khoá quan trọng giúp bạn có một cách suy nghĩ tích cực về sự thành công. Chúng ta không ngừng tìm kiếm thử thách và xem thất bại không phải là do thiếu thông minh, thiếu năng lực, mà nó là con đường tất yếu trong quá trình trưởng thành và đạt đến mục tiêu cuối cùng.
3 việc làm giúp rèn luyện và thay đổi tư duy, giúp bạn trở thành một người có tư duy phát triển
1. Xem video và đọc những bài viết truyền cảm hứng có thể thay đổi cách suy nghĩ của bản thân. Đây là một phương pháp rất dễ thực hiện và hiệu quả cũng cao. Bạn có thể tìm xem những video hoặc bài viết có chứa thông điệp truyền cảm hứng có thể thay đổi cách suy nghĩ, tư duy của bạn, ví dụ như “năng lực của con người có thể thay đổi theo thời gian”.
2. Hãy đề cao và khen ngợi quá trình của bạn. Quá trình ở đây bao gồm những sự lựa chọn (decision) hay là kế hoạch, chiến lược (process) mà bạn đặt ra để đạt tới một mục tiêu nhất định. Nhờ có sự lựa chọn và hướng đi đúng đắn, ta mới có thể đạt đến mục đích cuối cùng. Tuy nhiên, trong xã hội ngày nay thì người ta thường xuyên khen ngợi năng lực của cá nhân chứ ít khi đề cập đến quá trình để đạt được mục đích đó. Vì vậy, hãy tự hào và khen ngợi những gì bạn đã làm, khen ngợi sự lựa chọn đúng đắn, khen ngợi quá trình để đạt tới mục tiêu đó.
3. Coi thất bại là một điều đáng để học tập.
Nguồn tham khảo:
Halvorson, H. G. (2018). 9 Things successful people do differently. Harvard Business Review Press.
Tâm lý học thành công – Carols Dweck
Các bài viết trước:
9 điều người thành công thường làm
#2 – Phương pháp “Nếu-Thì” giúp ta dễ dàng thực hiện các mục tiêu đã đề ra
#3 – Theo dõi tiến độ làm việc của bản thân
KIRA 
2 thoughts on “#6 – Rèn luyện tư duy phát triển”